Cofnodion y cyfarfod diwethaf

9 Chwefror 2016

12:30-13:20

Ystafell Gynadledda 21, Tŷ Hywel

 

YN BRESENNOL:

 

David Rees AC (Cadeirydd)

DR

Aberafan (Llafur Cymru)

Bethan Jenkins AC

BJ

Gorllewin De Cymru (Plaid Cymru)

Llyr Gruffydd

LlG

Gogledd Cymru (Plaid Cymru)

 

Ioan Bellin

IBFC

Staff cymorth Simon Thomas AC

 

Katie Dalton (Ysgrifennydd)

KD

Gofal

Rebekah Burns

CA

Bipolar UK

Suzanne Duval

SD

Diverse Cymru

Rhiannon Hedge

RH

Mind Cymru

Richard Jones

RJ

Mental Health Matters Wales

Peter Martin

PM

Hafal

Sara Moseley

SM:

Mind Cymru

Sarah Stone

SS

Y Samariaid

Manel Tippett

MT

Coleg Brenhinol y Seiciatryddion yng Nghymru

Alex Vostanis

AV

BACP

 

CPGMH/NAW4/53 - Croeso ac ymddiheuriadau

Camau i’w cymryd

Croesawodd DR bawb i gyfarfod y Grŵp Trawsbleidiol ar Iechyd Meddwl.

 

Ymddiheuriadau:

·      David Melding AC (Ceidwadwyr Cymreig)

·      Simon Thomas AC (Plaid Cymru)

·      Ewan Hilton - Gofal

·      Alun Thomas (Hafal)

 

 

CPGMH/NAW4/54-Adroddiad Blynyddol a Datganiad Ariannol Blynyddol

 

CYMERADWYWYD

Adroddiad Blynyddol a Datganiad Ariannol Blynyddol y Grŵp Trawsbleidiol ar Iechyd Meddwl.

KD i’w anfon i'r Swyddfa Gyflwyno

CPGMH/NAW4/55 - Cofnodion y cyfarfod diwethaf

Camau i’w cymryd

CYMERADWYWYD

Cofnodion y cyfarfod diwethaf.

KD i’w anfon i'r Swyddfa Gyflwyno

CPGMH/NAW4/56 – Y camau a gymerwyd ers y cyfarfod diwethaf

Camau i’w cymryd

Rhoddodd KD y wybodaeth ddiweddaraf i'r grŵp am y camau a gymerwyd ers y cyfarfod diwethaf.

 

CPGMH/NAW4/49 – Ciplun 3: Profiadau pobl o wasanaethau iechyd meddwl sylfaenol yng Nghymru

CAM I’W GYMRYD: KD i'w anfon at yr aelodau.

Y WYBODAETH DDIWEDDARAF: Wedi'i gwblhau

 

CPGMH/NAW4/50 – Beth am Siarad â Fi 2

CAM I’W GYMRYD: KD i ddosbarthu'r linc i Beth am Siarad â Fi 2 pan gaiff ei gyhoeddi.

Y WYBODAETH DDIWEDDARAF: Wedi'i gwblhau

 

CPGMH/NAW4/51 - Law yn Llaw at Iechyd Meddwl: cynllun cyflawni 2

CAM I’W GYMRYD: KD i ofyn i Aelodau yn y grŵp trawsbleidiol i gyflwyno cwestiynau i’r holl Weinidogion am y modd y maent wedi cyfrannu at gyflenwi Law yn Llaw at Iechyd Meddwl.

Y WYBODAETH DDIWEDDARAF: Wedi'i gwblhau. Mae cwestiynau wedi'u cyflwyno.

 

CPGMH/NAW4/52 – Hyfforddiant cymorth cyntaf iechyd meddwl

CAM I’W GYMRYD: Staff cymorth i gysylltu ag IB os oes ganddynt ddiddordeb cymryd rhan yn yr hyfforddiant

Y WYBODAETH DDIWEDDARAF: Diolch i Ioan Bellin am drefnu hyn - cafwyd ymateb da i’r hyfforddiant.

 

Cynllun Cyflawni Law yn Llaw at Iechyd Meddwl 2016-19

Camau i’w cymryd

TRAFODWYD

Esboniodd KD fod y cynllun cyflawni arfaethedig, Law yn Llaw at Iechyd Meddwl ar gyfer 2016-19 wedi’i gyhoeddi’n ddiweddar i ymgynghori’n gyhoeddus yn ei gylch.Trafododd yr Aelodau gynnwys y cynllun cyflawni drafft gan godi’r materion a ganlyn:

·      Mae angen i’r mesurau perfformiad yn y cynllun cyflawni ddweud wrthym a yw’r cynllun yn cael ei weithredu’n llwyddiannus ac yn gwella bywydau pobl.  

·      Mae mwy o fesurau canlyniad yn y cynllun cyflawni hwn – ond mae angen rhagor ohonynt ac mae angen cynnwys y canlyniadau cywir.

·      Dylai'r mesurau perfformiad ar gyfer pob maes gwasanaeth gynnwys barn cleifion am eu canlyniadau; a oeddent yn fodlon ar y gwasanaeth; ac a gawsant eu trin â dealltwriaeth, cydymdeimlad, urddas a pharch.

·      Gwariant ar iechyd meddwl – mae angen gwella tryloywder a chysylltu gwariant â chanlyniadau. A yw’r buddsoddiad mewn gwasanaethau iechyd meddwl yn arwain at ganlyniadau gwell i bobl? Mae angen  olrhain hyn dros amser i benderfynu a yw gwariant yn arwain at well canlyniadau neu a ydynt yn gwaethygu. Mae adroddiad diweddar am glustnodi arian ar gyfer iechyd meddwl yn cadarnhau hyn.

 

Gwnaed pwyntiau penodol am yr amcanion a ganlyn yn y cynllun cyflawni:

·      5.5 Gofal mewn argyfwng - dylid cynnwys rhagor o fesurau perfformiad yn unol â’r Concordat Gofal Argyfwng newydd i Gymru - fel lleihau’r defnydd o gelloedd yr heddlu, datblygu lleoedd diogelwch amgen, a mesurau boddhad cleifion, canlyniadau, urddas a pharch.

·      6.2 Iaith - dim ond at y Gymraeg y mae’n cyfeirio – dylid cynnwys iaith arwyddion ac ieithoedd cymunedol eraill.

·      7.1 Cyswllt seiciatrig iechyd meddwl – croesewir cyswllt seiciatrig yn yr holl DAGs ond mae problemau o ran y gweithlu - cadw, recriwtio, adnoddau.

·      7.2 Therapïau seicolegol – roedd yr Aelodau’n croesawu’r cynnig i gynnwys amseroedd aros ar gyfer therapïau seicolegol oherwydd gwyddom fod hwn yn bryder i lawer – ond mae ffactorau eraill yn bwysig, a dylid cynnwys y rhain hefyd. Er enghraifft: cynnig therapïau seicolegol gwahanol, eu cynnig yn Gymraeg, nifer y sesiynau a gynigir, a’r canlyniadau/effaith ar iechyd meddwl pobl a’u hadferiad.

·      7.6 Anhwylderau bwyta – dim ond un mesur perfformiad er bod Aelodau’r Grŵp Trawsbleidiol ar Anhwylderau Bwyta wedi cynnig nifer o awgrymiadau. Dylai gynnwys mesurau boddhad cleifion, canlyniadau, urddas a pharch; hyder a sgiliau ymarferwr, datblygu'r gweithlu, amseroedd aros ar gyfer triniaeth a chymorth.

·      7.9 Yr ystâd ddiogel – yr ystyriaeth allweddol yn ystod y blynyddoedd nesaf fydd y carchar newydd yn Wrecsam – a rhoi adnoddau ar waith. Helpu i bontio rhwng y carchar a’r cartref a sicrhau bod pobl yn gallu byw yn iach yn eu cymunedau.

 

CPGMH/NAW4/58 - Y Mesur Iechyd Meddwl (Cymru)

Camau i’w cymryd

TRAFODWYD

Roedd Mesur Iechyd Meddwl (Cymru) 2010 yn cynnwys Dyletswydd i Adolygu’r modd y caiff ei roi ar waith. Mae’r gwaith hwn wedi cynnwys ystyried ymchwil annibynnol, adborth gan ddefnyddwyr gwasanaethau, tystiolaeth gan y trydydd sector a chyrff proffesiynol, mesurau perfformiad meintiol a gwaith craffu’r Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol ar ôl y broses ddeddfu. Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru yr adroddiad terfynol yn ddiweddar ac mae’n cynnwys yr argymhellion a ganlyn:

·      Diwygiwyd y rheoliadau i:

-     ehangu'r rhestr o weithwyr iechyd proffesiynol a gofrestrir â chorff proffesiynol rheoleiddiedig sy’n gallu cynnal asesiad gwasanaeth cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol

-     ehangu'r rhestr o weithwyr iechyd proffesiynol a gofrestrir â chorff proffesiynol rheoleiddiedig sy’n gallu ymgymryd â rôl cydgysylltu gofal

·      Diwygiwyd rhan 3 o'r Mesur i:

-     sicrhau nad oes terfyn oed ar y rhai sy’n gallu gofyn am ail asesiad o'u hiechyd meddwl

-     ymestyn y gallu i ofyn am ail asesiad i bobl y mae’r claf yn eu henwi

·      O 2016 ymlaen, yr holl fyrddau iechyd i gynnwys y canlynol yn eu hadroddiadau blynyddol ar gyflawni Law yn Llaw at Iechyd Meddwl:

-       Casgliadau arolygon bodlonrwydd gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol a chynlluniau gofal a thriniaeth yn ogystal â’r archwiliad cynhwysfawr o gynlluniau gofal a thriniaeth gan gynnwys i ba raddau y maent yn cydymffurfio â’r Safonau Iaith Gymraeg  

-       mesurau canlyniad ar gyfer y rhai sydd wedi derbyn ymyriad therapiwtig gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol

-       sut y caiff gwybodaeth ac, os yw'n berthnasol, hyfforddiant ei ddarparu i gleifion a meddygon teulu i esbonio:

o  rôl a phwrpas y gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol a

o  sut mae’r gwasanaeth yn odloni gofynion y Safonau Iaith Gymraeg a'r Ddeddf Cydraddoldeb.

-       sut y mae cleifion a gaiff eu rhyddhau o wasanaethau iechyd meddwl eilaidd, a phobl berthnasol eraill, yn gwybod am eu hawl i ofyn am ail asesiad, ac yn deall y drefn

-       sut y dangosir canlyniadau cleifion unigol sydd wedi cael gwasanaeth IMHA.

·      Mae gweithgor wedi’i drefnu i ystyried:

-       paratoi canllawiau ychwanegol ynghylch y cymwyseddau sydd eu hangen i ymgymryd â rôl cydgysylltu gofal a datblygu’r canllawiau hynny i’w hystyried ac ymgynghori’n ehangach yn eu cylch

-       ffurf a chynnwys cynlluniau gofal a thriniaeth  er mwyn eu gwneud yn fwy hygyrch a pherthnasol i holl ddefnyddwyr gwasanaethau yn ogystal ag ystyried unrhyw ychwanegiadau, er enghraifft, anghenion na chawsant eu diwallu, cyfraniad gofalwyr ac adran adolygu, at y ddogfen

-       y canllawiau ychwanegol ar y rhyngwyneb rhwng gofal sylfaenol ac eilaidd sydd eu hangen a datblygu’r canllawiau hynny i’w hystyried ymhellach ac i ymgynghori’n ehangach yn eu cylch.

·      Parhau â’r Gwasanaethau Ychwanegol dan Gyfarwyddwyd mewn  perthynas ag iechyd meddwl i feddygon teulu i hybu addysg barhaus ac i ddatblygu gwasanaeth iechyd meddwl a sicrhau bod  gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol yn gweithio i gefnogi hyn.

·      Mae data mewn perthynas ag amseroedd aros am ymyriadau seicolegol gan y gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol yn cael eu cofnodi fel mater o drefn.

·      Mae gwybodaeth am berfformiad mewn perthynas â phryd y cynhelir  ail asesiad dan Ran 3 o'r Mesur yn cael ei gasglu’n unol â safonau a bennwyd mewn mannau eraill.

 

Trafododd yr Aelodau gynnwys yr adroddiad, a chodwyd y materion a ganlyn:

·      Croesawyd yr argymhelliad i gasglu data am amseroedd aros ar gyfer therapïau seicolegol ar wahân i ddata amser aros cyffredinol. Croesawwyd hefyd yr argymhelliad i fyrddau iechyd adrodd ar fesurau canlyniad mewn perthynas â chleifion sy'n defnyddio gwasanaethau iechyd meddwl sylfaenol.

·      Nid yw'r adroddiad yn adlewyrchu'r pwysau mawr ar wasanaethau iechyd meddwl yng Nghymru.

·      Nid yw'r adroddiad yn rhoi darlun clir o effaith y Mesur ar fywydau pobl – byddai’r Aelodau yn hoffi pe bai’n rhoi mwy o sylw i brofiadau pobl. Er enghraifft: A yw wedi helpu rhagor i ddychwelyd i fyd addysg, gwaith a hyfforddiant?

·      Mae problemau o ran y ffin rhwng gofal sylfaenol ac eilaidd – ac mae hyn yn gwneud gwahaniaeth o ran cael cynllun gofal a thriniaeth ai beidio.

 

Dywedodd KD wrth yr Aelodau bod yr adroddiad llawn i’w weld ar http://gov.wales/topics/health/nhswales/healthservice/mental-health-services/measure/?skip=1&lang=cy Llywodraeth Cymru.

 

CPGMH/NAW4/59 - Concordat gofal argyfwng iechyd meddwl i Gymru

Camau i’w cymryd

TRAFODWYD

Rhoddodd Sara Mosely y wybodaeth ddiweddaraf i’r Aelodau am ddatblygu Concordat gofal argyfwng iechyd meddwl ar gyfer Cymru, a lansiwyd gan y Gweinidog Iechyd ar y 10 Rhagfyr 2015.

·      Mae'n ddogfen gynhwysfawr ac mae 29 o sefydliadau wedi ymrwymo iddo, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, yr heddlu, byrddau iechyd, gwasanaethau cymdeithasol, sefydliadau cyfiawnder troseddol a'r trydydd sector.

·      Mae'n canolbwyntio ar wella cymorth ac ymyrraeth gynnar drwy ddefnyddio dull cyfannol, trawsasiantaeth i gynorthwyo pobl mewn argyfwng.

·      Un o’r amcanion allweddol yw lleihau nifer yr oedolion mewn argyfwng sy’n cael eu cadw yn y ddalfa a rhio gorau i’r arfer o ddefnyddio celloedd yr heddlu ar gyfer plant a phobl ifanc sy'n wynebu argyfwng iechyd meddwl.

·      Mae grŵp gorchwyl a gorffen wedi'i sefydlu i oruchwylio'r gwaith o weithredu’r Concordat ar hyd a lled Cymru. SM sy’n ei gadeirio a daw i ben ym mis Ebrill 2017.

·      Bydd Byrddau Partneriaeth Cyfiawnder Troseddol Iechyd Meddwl yn datblygu cynlluniau cyflenwi rhanbarthol ac yn gorcuhwylio’r modd y cânt eu rhoi ar waith yn lleol.

·      Bydd templed cynllun gweithredu ar gael i bob ardal ei ddilyn er mwyn sicrhau cysondeb ac at ddibenion cymharu ardaloedd Cymru. Mae nifer o grwpiau wedi dechrau cael eu cynnwys ar templedi a bydd y cynlluniau hyn yn cael defnyddio gan y grŵp gorchwyl a gorffen cenedlaethol nesaf.  

·      Mae'r grŵp yn awyddus i weld ymchwil sy’n dangos a yw’r Concordat yn gweithio’n effeithiol ai peidio,  pa faterion y mae angen eu datrys o hyd, ac ar beth y dylid canolbwyntio yn y dyfodol.

 

Diolchodd DR i SM am y wybodaeth.

 

Gellir lawrlwytho y Concordat Gofal Argyfwng i Gymru oddi ar wefan Llywodraeth Cymru

 

Diolchodd DR i bawb am eu presenoldeb a'u cyfraniadau at y Trŵp Trawsbleidiol ar Iechyd Meddwl ers etholiad diwethaf y Cynulliad yn 2011.